Na prośby osób, które stale dołączają do naszego newslettera, w tym dziale zamieszczamy najciekawsze informacje, które były zamieszczone w poprzednich mailingach.
Warto zwrócić uwagę na opublikowane stanowiska National Council on Radiation Protection and Measurement, American Association of Physicists in Medicine, American Board of Radiology, Society for Pediatric Radiology, American Society of Radiologic Technologists i American College of Radiology. Organizacje te uważają, że należy zaprzestać rutynowego osłaniania gonad w czasie badań rtg jamy brzusznej i miednicy.
Stanowisko National Council on Radiation Protection and Measurement >>>
- - - - - - - - -
Wszystkim przygotowującym się do zdawania Państwowego Egzaminu specjalizacyjnego (PES) z dziedziny radiologii i diagnostyki obrazowej przypominamy, że w serwisie www.inforadiologia.pl w dziale Edukacja znajduje się Treningowa wersja egzaminu praktycznego. Warto potrenować – w czasie prawdziwego egzaminu będzie łatwiej.
A dla tych, którzy będą startować w European Diploma in Radiology (EDiR), European Board of Radiology poleca wydawnictwo „EDiR – The Essential Guide” >>>
- - - - - - - - -
Coraz częściej występuje potrzeba opisywania badań radiologicznych w języku angielskim (nie tylko w przypadku polskich radiologów pracujących za granicą). Otrzymaliśmy szereg zapytań w tej sprawie. Uważamy, że przydatna może być książka Radiological Reporting in Clinical Practice, autorzy: Francesco Schiavon i Fabio Grigenti. Wyd.Springer, ISBN 978-88-470-0681-2 ora e-ISBN 978-88-470-0682-9
- - - - - - - - - -
Ciekawy artykuł w European Radiology:„The use of imaging in COVID-19—results of a global survey by the International Society of Radiology”
- - - - - - - - - -
Kolejny artykuł „Brain and Lung Imaging Correlation in Patients with COVID-19” z serii obserwacji pacjentów po przebytym zachorowaniu na Covid-19 to:
- - - - - - - - - -
Być może szykuje się rewolucja w radiologii w zakresie lamp rentgenowskich. Izraelska firma Nanox opatentowała lampę z zimną katodą (cyfrowe źródło promieniowania X), zminiaturyzowaną, bardziej trwałą i jak informuje firma, znacznie tańszą niż dotychczas używane. Nanox uzyskał pozytywną decyzje FDA. Co więcej, firma przygotowała własną wersję aparatu rentgenowskiego Nanox.ARC. Nad stołem pacjenta znajduje się jedna (wersja jednoźródłowa) lub kilka lamp rentgenowskich ustawionych w łukowatym ramieniu (obrazowanie w technice) tomosyntezy. Więcej: www.nanox.vision
- - - - - - - - - - -
Ciekawą konstrukcje przedstawiła firma Promaxo. Jest to niskopolowy, otwarty system MR. Zakłada się, że urządzenie będzie pracować w gabinecie lekarza i będzie użyteczne w obrazowaniu a także w wizualizacji zabiegów pod kontrolą MR. Na początek firma pracuje nad wersją do diagnostyki urologicznej. Więcej: https://promaxo.com
- - - - - - - - - -
W roku 2021 minęło 50 lat od publikacji artykułu „Tumor detection by nuclear magnetic resonance” autorstwa Raymonda Damadiana jaki ukazał się w 1971 roku w Science Jak wspomina autor: „Mój pierwszy pomysł na rezonans magnetyczny wpadłem w 1969 a w 1970 r. dokonałem odkrycia, które jest podstawą tworzenia każdego obrazu MRI, jaki kiedykolwiek powstał i podstawą przemysłu MR. To odkrycie polega na tym, że istnieje wyraźna różnica w czasie relaksacji sygnałów NMR między prawidłowymi i nowotworowymi tkankami tego samego typu, jak również między różnymi typami normalnych tkanek. To odkrycie, opublikowane w recenzowanym czasopiśmie Science, zapoczątkowało rozwój branży MR”.
W 1977 R. Damadian wraz z L. Minkoffem i M. Goldsmithem skonstruowali pierwszy skaner MR do obrazowania. W 1978 Damadian założył firmę Fonar, w której w 1980 wyprodukowano pierwszy na świecie komercyjny system MR.
- - - - - - - - -
Opublikowano wyniki europejskiego badania kliniczno-diagnostycznych poziomów referencyjnych dla obrazowania medycznego z użyciem promieniowania X (EUCLID – European Study on Clinical Diagnostic Levels for X-Ray Medical Imaging). Dokument nazywa się „Radiation Protection series publication 195: European study on clinical diagnostic reference levels for X-ray medical imaging”.
- - - - - - - - -
Według pracy opublikowanej w „Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology”, radiologiczne badania stomatologiczne mogą powodować zwiększenie występowania nowotworów w obrębie głowy i szyi. Dotyczy to głównie badań w technice stożkowej tomografii komputerowej a także zdjęć pantomograficznych. W analizie podkreślono, ze stomatolodzy zbyt często wykonują rutynowe zdjęcia kontrolne całej jamy ustnej a także, że nie jest właściwie używana kolimacja.
- - - - - - - - - -
Adenopatia występuje często po podaniu szczepionek na COVID-19, co może prowadzić do trudności w różnicowaniu charakteru zmian w węzłach chłonnych u pacjentów ze stwierdzoną chorobą nowotworową. Jak postępować radzą eksperci w artykule „Multidisciplinary Recommendations Regarding Post-Vaccine Adenopathy and Radiologic Imaging: Radiology Scientific Expert Panel”
- - - - - - - - - -
Nie do wiary ale służba zdrowia odpowiada w USA za 9,8% emisji gazów cieplarnianych a zakłady radiologii mają największy udział ze względu na bardzo duże zużycie energii elektrycznej. W artykule „Radiology in our changing climate: a call to action”, autorzy zwracają uwagę na takie czynniki jak ograniczanie czasu czuwania urządzeń, wyłączanie na noc stacji komputerowych czy skracanie protokołów badań MR.
- - - - - - - - - - -
W radiologii przez wiele lat narastał trend aby radiolodzy stawali się specjalistami w wybranych podspecjalizacjach. Tym bardziej ciekawy jest artykuł pod tytułem „Value of new general radiologist in private practice”, jaki ukazał się w marcowej edycji Journal of the American College of Radiology
- - - - - - - - - - - -
Warto zwrócić uwagę na opublikowane stanowiska National Council on Radiation Protection and Measurement, American Association of Physicists in Medicine, American Board of Radiology, Society for Pediatric Radiology, American Society of Radiologic Technologists i American College of Radiology. Organizacje te uważają, że należy zaprzestać rutynowego osłaniania gonad w czasie badań rtg jamy brzusznej i miednicy.
Stanowisko National Council on Radiation Protection and Measurement >>>
- - - - - - - - - -
Coraz częściej występuje potrzeba opisywania badań radiologicznych w języku angielskim (nie tylko w przypadku polskich radiologów pracujących za granicą). Otrzymaliśmy szereg zapytań w tej sprawie. Uważamy, że przydatna może być książka Radiological Reporting in Clinical Practice, autorzy: Francesco Schiavon i Fabio Grigenti. Wyd.Springer, ISBN 978-88-470-0681-2 ora e-ISBN 978-88-470-0682-9
- - - - - - - - - -
Na rynku pojawiła się podpórka do rąk ułożonych poza głową w czasie procedur TK, MR i z zakresu radiologii interwencyjnej. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
OIGWM POLMED oraz MedTech Polska, krajowe organizacje zrzeszające producentów, dystrybutorów i importerów z branży technologii medycznych informują o uruchomieniu Systemu Oceny Wydarzeń Edukacyjnych (SOWE)>>>
System SOWE to narzędzie służące do oceny krajowych wydarzeń edukacyjnych organizowanych przez podmioty trzecie, którego celem jest zapewnienie jednolitych standardów współpracy firm członkowskich z pracownikami i organizacjami ochrony zdrowia oraz organizatorami krajowych wydarzeń edukacyjnych.
Kryteria oceny wydarzeń edukacyjnych organizowanych przez podmioty trzecie tj. konferencji, kongresów, sympozjów, warsztatów i innych, zostały stworzone w oparciu o Kodeksy etyczne OIGWM POLMED oraz MedTech Polska, które z kolei są spójne z Kodeksem MedTech Europe.
Tylko wydarzenia edukacyjne organizowane przez podmioty trzecie, które spełniają wymagania wyżej wymienionych Kodeksów, mogą otrzymać wsparcie firm członkowskich OIGWM POLMED oraz MedTech Polska.
- - - - - - - - - -
Firma Cirdan przedstawiła ciekawe urządzenie, które pozwala na miejscu, bezpośrednio po wykonaniu biopsji piersi, wykrywać w uzyskanej próbce mikrozwapnienia. Więcej >>>
- - - - - - - - - -
W czasopiśmie Radiology opublikowano kolejną pracę, która potwierdza, że zdecydowanie lepsze wyniki w skryningu mammograficznym osiąga się stosując tomosyntezę. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
Ciekawe rozwiązanie przetestowano w jednym ze szpitali w Toronto – jest to Portable chest radiography through glass (TG-CXR), szczególnie przydatna w czasie pandemii Covid-19. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
W czasopiśmie European Radiology opublikowano pracę, której wyniki wskazują, że u radiologów interwencyjnych stwierdza się podwyższoną liczbę tzw. chromosomów dicentrycznych co świadczy o uszkodzeniach materiału genetycznego. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
W czasie niedawno odbytego sympozjum Charing Cross 2021, European Cardiovascular and Interventional Radiological Society (CIRSE) ogłosiło powstanie The International Accreditation System for Interventional Oncology Services (IASIOS). Jego celem monitorowanie jakości usług z zakresu interwencyjnych procedur dedykowanych onkologii. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
Fiber Optic RealShape (FORS) to propozycja technologii pozwalającej, w czasie rzeczywistym, prezentować trójwymiarowy obraz urządzeń wprowadzanych do światła naczyń w czasie procedur zabiegowych, bez użycia promieniowania X. W tej technologii uzyskuje się obraz wprowadzając, za pomocą światłowodu, światło laserowe a następnie analizując jego odbicie. System opracowała firma Philips>>>
Klip prezentujący FORS>>> Fiber Optic RealShape (FORS) Technology - Research | Philips
- - - - - - - - - -
Firma Avicenna.AI, otrzymała certyfikat CE dla CINA ASPECTS AI, narzędzia do oceny ciężkości udaru. Program automatycznie przetwarza przeglądowe skany TK (bez podania środka kontrastującego) i oblicza wynik w skali ASPECT.
- - - - - - - - - -
LOCalizer™ to bezprzewodowy system lokalizacji zmian ogniskowych w piersi wykorzystujący technologię identyfikacji radiowej (RFID). Pozwala oznaczyć niewyczuwalne palpacyjnie zmiany w piersi i w ten sposób ułatwić ich identyfikacje w czasie zabiegu operacyjnego. Czyli nowoczesny rodzaj tradycyjnych kotwiczek. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
Na mocy rozporządzeń Unii Europejskiej 2017/745 w sprawie wyrobów medycznych (MDR) i 2017/746 w sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (IVDR), które zaczną obowiązywać od 26 maja 2021 r. oraz 26 maja 2022 r. wprowadza się system UDI, który usprawnia identyfikację wyrobów medycznych i ułatwia śledzenie ich eksploatacji. Zwiększa to również skuteczność działań związanych z bezpieczeństwem wyrobów po wprowadzeniu do obrotu, usprawnia zgłaszanie incydentów, zwiększa ukierunkowanie działań korygujących w zakresie bezpieczeństwa, zmniejsza liczbę błędów medycznych i pomaga w walce z podrabianymi wyrobami. Oczywiście, wśród tych wyrobów są także urządzenia radiologiczne. Więcej>>>
- - - - - - - - - - - -
Amerykańska Agencja ds.Żywności i Leków (FDA) wydała wytyczne dotyczące oceny bezpieczeństwa i zgodności wyrobów medycznych w środowiskach obrazowania metodą rezonansu magnetycznego.
FDA określiła, że zalecenia dotyczą między innymi urządzeń wszczepianych, lub noszonych przez pacjentów (zewnętrzne pompy insulinowe, pulsoksymetr itp.), a także urządzeń, które mogą dostać się przypadkowo do pracowni rezonansu magnetycznego. Więcej>>>
- - - - - - - - - - -
CIRSE (Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe) opublikowało aktualne standardy dla chemoembolizacji wątroby. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
American College of Radiology zaproponowało nowy termin opisujący objawy związane z ekspozycją na gadolinum - akronim „SAGE” (Symptoms Associated with Gadolinum Exposure) zamiast dotąd stosowanych gadolinium storage disease, gadolinium storage condition i gadolinium deposition disease. Więcej >>>
- - - - - - - - - -
American College of Radiology opublikowało diagnostyczne poziomy referencyjne i zalecane dawki dla 10 najczęściej wykonywanych badań TK w radiologii pediatrycznej. To ważny dokument. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
Specjaliści Facebooka zaprojektowali narzędzie informatyczne o nazwie Prophet o otwartym kodzie źródłowym (do bezpłatnego wykorzystania), które ma przewidywać trendy w liczbie pacjentów TK i MR trafiających do konkretnej pracowni między innymi w oparciu o analizę zmian pogody czy występowania świąt. Aplikacja została przetestowana przez radiologów z Memorial Sloan Kettering Cancer Center, którzy opublikowali obiecujące wyniki w Journal of Digital Imaging. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
Kolejny milowy krok w technice TK to Photon Counting CT. Firma Siemens przedstawiła aparat NAEOTOM Alpha w którym zastosowano nowy typ detektora (QuantaMax) pozwalającego na bezpośrednią konwersję sygnału.
- - - - - - - - - -
Coraz głośniej mówi się i pisze na temat zagrożeń dla wzroku radiologów w związku z długotrwałym wpatrywaniem się w monitory diagnostyczne. W Academic Radiology opublikowano ciekawy artykuł na ten temat opisujący wyniki ankiety w Arabii Saudyjskiej>>>
Warto przy tym posłuchać rozmowy z prof. Iwoną Grabską-Liberek - wywiad zrealizowała firma Bayer. Wywiad>>>
- - - - - - - - - -
*1 października1971r. w Atkinson Morley Hospital (Londyn) radiolog, dr James Ambrose wykonał pierwsze kliniczne badanie TK. Należy wspomnieć, że w opracowaniu tego urządzenia wykorzystano matematyczne teorie opracowane przez Austriaka Johanna Radona („Transformata Radona”, 1917) a przede wszystkim przez Polaka Stefana Kaczmarza („Metoda Kaczmarza - technika rekonstrukcji algebraicznej”, 1937).
Warto obejrzeć historyczny film >>>
- - - - - - - - - -
*W roku 1971, w marcowym numerze Science (vol. 171, str 1151-1153) ukazał się artykuł „Tumor detection by nuclear magnetic resonance”. Jego autorem był amerykański lekarz, Raymond Damadian. Po raz pierwszy zaprezentował on możliwość klinicznego zastosowania zjawiska NMR.
I znów koniecznym jest przypomnienie, że drogę, która doprowadziła do powstania diagnostycznego urządzenia MR otworzył Isidor Isaac Rabi, amerykański fizyk polsko-żydowskiego pochodzenia, który urodził się w Rymanowie. W 1944r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za „Rezonansową metodę obserwacji właściwości magnetycznych jąder atomowych”.
https://www.biac.duke.edu/education/courses/fall04/fmri/readings/week3/1971_Science_Damadian.pdf
- - - - - - - - - -
Ocena systemu Photon-counting CT opublikowana w Radiology (grudzień 2021) przez autorów z Department of Radiology, Mayo Clinic. Pełny artykuł>>>
- - - - - - - - - -
Gadopiklenol to makrocykliczny środek kontrastujący nowej generacji o wysokiej relaksacji do diagnostyki MR znajdujący się w 3 fazie badań klinicznych. W grudniu 2021 firmy Guerbet i Bracco ogłosiły, że będą współpracować w zakresie dalszych badań nad nim a także we wdrożeniu do produkcji. Po uzyskaniu komercyjnej wersji preparat ma być sprzedawany niezależnie przez obie firmy pod osobnymi nazwami.
- - - - - - - - -
Coraz więcej jednostek opieki zdrowotnej na świecie wdraża mobilne oddziały udarowe wyposażone w tomografy komputerowe zamontowane w ambulansach. Ciekawy artykuł na ten temat >>>
Szpital Uniwersytecki Medycznego Uniwersytetu Południowej Karoliny (USA) poszedł o krok dalej i utworzył mobilny oddział udarowy wyposażony w przewoźny system MR firmy Hyperfine.
- - - - - - -
Podkomitet ds. Audytu i Standardów European Society of Radiology opracował zaktualizowane 3. wydanie Esperanto - Przewodnik ESR do Audytu Kliniczego w Radiologii.
- - - - - - - - - -
W artykule „Statistical significance: p value, 0.05 threshold, and applications to radiomics—reasons for a conservative approach” dokonano analizy kwestii wskaźnika istotności statystycznej (p). Przedstawiono stanowisko Amerykańskiego Towarzystwa Statystycznego przeciwko nadużywaniu istotności statystycznej oraz propozycje obniżenia progu istotności p z 0,05 do 0,005. Podkreślono przy tym, że w pracach autorzy powinni zawsze podawać rzeczywistą wartość p, a nie tylko stwierdzenia „p < 0,05” ponieważ wartości p stanowią miarę stopnia zgodności danych z hipotezą zerową. Pełny artykuł>>>
- - - - - - - - - -
Obrazy medyczne są nadal głównie wymieniane między instytucjami za pośrednictwem płyt CD lub innych nośników fizycznych. Stwarza to określone problemy zarówno dla pacjentów (zmuszanie pacjentów lub ich rodzin do osobistego dostarczania nośników) jak i dla instytucji ochrony zdrowia (trudności w odczytywaniu, brak możliwości porównania aktualnych i poprzednich badań, konieczność powtarzania badań w wyniku braku obrazów). W USA rozpoczęto akcję aby stworzyć system pozwalający wymieniać obrazy pomiędzy instytucjami medycznymi. Z pewnością takie rozwiązanie byłoby korzystne ze względów logistycznych ale i finansowych. Promotorzy wyznaczyli rok 2024 jako graniczny dla wdrożenia systemu. Być może będzie to wzór dla Polski. Streszczenie artykułu>>>
- - - - - - - - - - -
Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport po przeprowadzonej kontroli dotyczącej eksploatacji wysokospecjalistycznej aparatury medycznej. Jest w nim dużo informacji dotyczących radiologii. Warto się więc z tym raportem zapoznać>>>
- - - - - - - - - -
W czasie kongresu Society of Interventional Radiology (SIR), który odbył się w dniach 11-16 czerwca w Bostonie (USA), zaprezentowano ciekawe wystąpienie. Przedstawiono bowiem wyniki dokumentujące zanieczyszczenie pyłem ołowiowym radiologicznych środków ochrony osobistej. Problem ten został zauważony już wcześniej ale personel zatrudniony w pracowniach gdzie wykonuje się procedury angiograficzne i interwencyjne jest szczególnie narażony na wdychanie proszku ołowiowego zwłaszcza gdy używa się wyeksploatowanych środków ochrony osobistej. Warto więc zapoznać się z raportem na ten temat>>>
- - - - - - - - - -
Roboty coraz bardziej wkraczają do Radiologii Interwencyjnej. Właśnie system robotyczny XACT ACE® otrzymał zgodę amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) – ma wspierać wprowadzanie i sterowanie sondy ablacyjnej podczas zabiegów klinicznych ablacji. Więcej>>>
- - - - - - - - - -
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) pozytywnie zweryfikowała również urządzenie ATUSA™ firmy iSono Health. Jest to pierwszy na świecie zautomatyzowany i nadający się do noszenia ultrasonograf 3D piersi. W ciągu zaledwie dwóch minut przenośny system ATUSA automatycznie skanuje całą objętość piersi, niezależnie od wiedzy operatora. System ATUSA pozwala także na integrację z zaawansowanymi modelami uczenia maszynowego.
Więcej o urządzeniu>>> a także o firmie Isonohealth>>>
- - - - - - - - - -